Gustave Rolin-Jaequemyns, Gent, 31.1.1835 – Brussel, 9.1.1902

Advocaat; volksvertegenwoordiger (1878-1886), minister (1878-1884); voorzitter Gentse Volksbank (1866-1902), medestichter van het Institut de Droit International (1873), bijzonder adviseur van de koning van Siam (1892-1901).

Gustave Rolin is een van de zonen van de stichter van de Gentse Liberale Associatie, Hippolyte Rolin. Hij studeert aan de Gentse rechtsfaculteit en is lid van de Vlaamsgezinde studentenvereniging ’t Zal Wel Gaan. Samen met Julius Vuylsteke is hij actief in de redactieraad van de almanakken van ‘t Zal en medeverantwoordelijk voor het feit dat die wegens hun antiklerikalisme op de pauselijke index terechtkomen. Hij haalt in 1857 zijn bul en wordt advocaat aan het Gentse hof van beroep. Buiten het gerechtsgebouw profileert hij zich als een gematigd Vlaamsgezind en sociaalvoelend liberaal. Dit brengt hem in het Willemsfonds (waarvoor hij onder meer een reeks voordrachten over de grondwet schrijft), in de Vlaamse Liberale Vereniging en het Vlaamsch Verbond, de Nederlandsche Taal- en Letterkundige Congressen en het Van Crombrugghe’s Genootschap. Van 1866 tot zijn overlijden in 1902 staat Rolin eveneens aan het hoofd van de coöperatieve Gentse Volksbank en via milde giften aan de Société Callier steunt hij het stedelijk onderwijs en de werking van de Laurentkringen.

Ook buiten de grenzen maakt hij naam, onder meer als organisator van het tweede congres van de Association internationale pour le progrès des sciences sociales, dat in 1869 in Gent doorgaat. Rolin wordt in de jaren 1870 een van de belangrijkste spreekbuizen van de progressieve vleugel binnen de liberale beweging. In 1878 wordt hij volksvertegenwoordiger en benoemt Walthère Frère-Orban hem tot minister van Binnenlandse Zaken. Na de liberale verkiezingsnederlaag van 1884 verdwijnt hij uit de regering en twee jaar later moet hij ook zijn parlementszetel afstaan.

Een débacle in het bedrijf van een van zijn broers dwingt hem eind jaren 1880 opnieuw uit te kijken naar een goedbetaalde baan. Hij overweegt een aanbod uit Egypte, maar kiest uiteindelijk voor Siam (huidig Thailand) waar koning Rama naar een snelle modernisering streeft. In 1892 wordt Rolin als bijzonder adviseur van de koning in dienst genomen en na een jarenlange pendeldiplomatie tussen de Fransen en de Britten, die beiden hun oog hebben laten vallen op het land, slaagt hij er in om hen in 1896 een verdrag te laten tekenen waarin de Siamese soevereiniteit wordt erkend, waardoor Siam als enige land uit de regio nooit door het Westen wordt gekoloniseerd. Intussen bekleed met de rang van hertog of Chow Phya Abhai Raja, is hij de belangrijkste edelman van Siam buiten de koninklijke familie, en maakt Rolin zich nuttig bij de planning van de openbare werken. Daarnaast komt zijn expertise als grondwetspecialist van pas bij de modernisering van de staatsstructuur.

Voor dit laatste steunt hij op een van zijn andere verwezenlijkingen: het Institut de Droit International. Deze prestigieuze instelling, met als doel de studie van de verschillende rechtssystemen, de ontwikkeling van een internationale rechtscode en het actief bemiddelen tussen staten, wordt in 1873 gesticht op initiatief van Rolin, de Italiaan Pascal Mancini en de Zwitser Gustave Moynier. Rolin wordt de eerste secretaris-generaal van de organisatie. Het Institut wordt in 1904 bedacht met de Nobelprijs voor de Vrede.

Gustave Rolin-Jaequemyns overlijdt in Brussel in 1902.