Walthère Frère-Orban, Luik, 24.4.1812 – Brussel, 2.1.1896 

Advocaat; gemeenteraadslid Luik, volksvertegenwoordiger (1847-1894), minister (1847-1852, 1857-1870, 1878-1884), eerste minister (1868-1870, 1878-1884).

Walthère Frère groeit op in Luik waar zijn vader belastingontvanger is. Hij studeert rechten en promoveert in 1832 aan de universiteit van Leuven, waarna hij zich inschrijft aan de balie van Luik. Zijn huwelijk met Clara Orban brengt hem via zijn schoonvader Henri Orban in contact met zowel de top van de Belgische industrie als met de nationale politiek.

In 1840 wordt hij gemeenteraadslid in Luik. Enige tijd later engageert hij zich in de redactie van de liberale krant Journal de Liège et de la Province. Hij raakt betrokken bij de organisatie van het eerste liberaal congres van 1846 en profileert er zich, bij afwezigheid van Charles Rogier, tot een van de sleutelfiguren van de doctrinaire vleugel. Hij zet het programma van 1846 op papier en tempert de verzuchtingen van de progressieve vleugel, met wie hij zijn hele politieke carrière lang een zeer moeilijke relatie heeft. In 1847 wordt Frère-Orban volksvertegenwoordiger en zetelt tot 1894, een onwaarschijnlijk lange parlementaire carrière. In de eerste regering-Rogier (1847-1852) is hij opeenvolgend minister van Openbare Werken en van Financiën. Onder de regeringen-de Brouckère en -De Decker neemt hij weer plaats in de Kamer, waarna hij incontournable wordt in de tweede regering-Rogier, die aanblijft van 1857 tot 1867. Hij neemt er opnieuw de bevoegdheden Financiën en tijdelijk (1858-1859) Openbare Werken op zich. In 1868 vindt er een machtswissel plaats aan de top van de partij én de regering. Na een hoogoplopend conflict neemt Rogier ontslag en trekt zich de facto terug uit de politiek. Frère-Orban neemt de leiding over en leidt de regering nog tot juni 1870. Hij verhuist na een slechte verkiezingsuitslag naar de oppositiebanken, tot de liberalen in 1878 opnieuw aan de macht komen. Samen met absolute zwaargewichten als Pierre Van Humbeeck (Onderwijs), Jules Bara (Justitie) en Gustave Rolin-Jaequemyns (Binnenlandse Zaken) vormt hij een historische regering waarbinnen hij de portefeuille van Buitenlandse Zaken op zich neemt. Onder deze regering vindt de eerste Schoolstrijd plaats.

De verwezenlijkingen van Frère-Orban zijn talrijk en situeren zich in hoofdzaak op het vlak van handel en economie. In de eerste regering-Rogier sticht hij in 1850 de Nationale Bank van België. Na zijn oppositiekuur is het duidelijk dat hij de smaak te pakken heeft en als minister van Financiën geeft hij de Belgische economie onder de regering-Rogier II een grondige make-over. Diverse maatregelen ten voordele van de handel en industrie komen de stedelijke liberale burgerij ten goede en hun welvaart stijgt. Een eerste maatregel is de afschaffing van een van de laatste middeleeuwse remmen op de economie, met name de stadstollen. Frère-Orban schaft de stedelijke octrooien in 1860 af waardoor de uitbreiding van de industrie een enorme impuls krijgt. Ter compensatie voor het inkomstenverlies van de steden richt hij datzelfde jaar het Gemeentekrediet op, een nieuwe bank waar de gemeenten goedkope leningen kunnen aangaan. De welvaart van de lagere middenklasse en de arbeidersklasse is een volgend aandachtspunt van Frère-Orban. Een minimale financiële zekerheid zou immers een veel grotere groep dan enkel de huidige burgerij kunnen integreren in het economisch model van België. Hij realiseert alvast één aspect hiervan door de oprichting van de Algemene Spaar- en Lijfrentekas (1865). Om de expansie van de handel mogelijk te maken en de Belgische industrie een nooit eerder geziene afzetmarkt te garanderen, ondertekent Frère-Orban de belangrijkste vrijhandelsverdragen van die tijd, met name de Cobden Treaties. Samen met Rogier onderhandelt hij aansluitend het einde van de Scheldetol, die in 1863 van Nederland wordt afgekocht waardoor de havens van Antwerpen en Gent opnieuw een vrije toegang tot de open zee krijgen.