Onze website gebruikt cookies om je surfervaring te verbeteren. Om deze website optimaal te gebruiken vragen we je om akkoord te gaan met ons gebruik van cookies.

Ik ga akkoord liever niet.
Uitgelicht

‘Draag uw steentje bij’

Vanaf het najaar van 1987 verkoopt de PVV ‘steentjes’. Niet dat de liberalen een bedrijf in bouwmaterialen beginnen, het zijn slechts symbolische papieren ‘steentjes’ met als doel geld in te zamelen voor een nieuw partijhoofdkwartier.

Sébastien Baudart
19 september 2023

Nieuw PVV-huis

De actie, die in september 1987 start, krijgt de naam ‘Draag uw steentje bij’ en zou 10 miljoen frank aan startkapitaal moeten opbrengen voor de aankoop van een nieuw hoofdkwartier. Tot dan toe huurt de PVV immers lokalen in de Regentlaan. Weliswaar goed gelegen, maar de sterk gestegen huurprijs weegt zwaar op het partijbudget. Een aankoop lijkt het Partijbureau bijgevolg een beter idee, vooral gezien de op dat moment gunstige intrestvoeten.

Ideale ligging

Het nieuwe PVV-huis komt recht in het centrum van Brussel, op nummer 34 van de Melsensstraat. Een ideale ligging volgens ondervoorzitter en notaris Ignace Van Belle, die het project in het PVV-maandblad Vrij voorstelt: dicht bij het centrum en met ruime parkings in de buurt. Het gebouw dateert van het begin van de twintigste eeuw en was lang in gebruik door de Etablissements Henri Benedictus, en later door de ASLK. Het vroegere gebruik verklaart ook de speciale inrichting van het gebouw, met beneden een werkatelier en boven bureaus.

Pagina over de actie in Vrij van oktober 1987, p. 18.

De steentjes

Om als tastbaar bewijs aan de schenkers te bezorgen, laat de PVV honderdduizend genummerde ‘symbolische steentjes’ van honderd frank drukken, met op de voorkant het nieuwe gebouw en op de achterkant de buurt gezien vanuit de lucht. De partij verkoopt die steentjes zelf via het nationaal secretariaat, maar roept ook de lokale PVV-afdelingen, de PVV-vrouwen, de PVV-Jongeren en individuele leden op om als verkoper op te treden. Als motivatie wordt een speciale prijs uitgeloofd voor de bestverkopende afdeling. En om potentiële schenkers extra te stimuleren, zijn de steentjes tegelijk ook tombolabiljetten waarmee een Opel Corsa en andere prijzen te winnen zijn. Wie voor minstens tienduizend frank bijdraagt, krijgt ook een vermelding op een steen die in de inkomhal aangebracht zal worden. Vanaf duizend frank geldt bovendien fiscale aftrekbaarheid.

Bouwtekening voor een tweede adem

In Vrij van juni 1988, negen maanden na de start van de actie, meldt de partij dat de inzameling in een eerste fase zeer vlot verliep, maar dat de vervroegde parlementsverkiezingen van 13 december 1987 voor een terugval zorgden. Inmiddels, begin 1988, had de partij het gebouw wel kunnen aankopen.

In juni 1988 is er 1.278.400 frank, net geen dertien procent van het totaalbedrag, ingezameld. Vrij trekt de actie weer op gang met de publicatie van een bouwtekening van de vernieuwde voorgevel en de melding dat de goedkeuring van de bouwaanvraag en de start van de werken voor binnenkort zijn.

Bezoek de werf

Eind 1988 is er nog heel wat werk (en geld nodig) voor de inrichting. Vanaf 5 december beginnen immers de verbouwingen, met respect voor het oorspronkelijke gebouw. Als extra motivator kunnen bijdragers nu een bezoek aan de werf in het gezelschap van voorzitter Annemie Neyts aanvragen. Over ‘Draag uw steentje bij’ is de partij in Vrij opvallend eerlijk, het ‘draaide niet rond’, ‘gewoon omdat zij doorkruist werd door twee verkiezingen en daardoor fel verbleekte’.

Oproep uit Vrij van december 1988, p. 7 (detail).

Laatste rechte lijn

Om de sympathisanten aan te sporen tot extra financiële inspanningen krijgen ze uitleg over het verbouwingsproces en worden ze aangesproken op hun fiscaal bewustzijn (met veel uitleg over de fiscale aftrekbaarheid van de giften) en op hun fierheid: ‘de andere Vlaamse partijen zijn al comfortabel gehuisvest. De PVV zal de laatste van de Vlaamse partijen zijn om in haar eigen gebouw ondergebracht te worden. Nu is het aan ons. Een eigen huis, uw huis. In het hart van Brussel. Tussen droom en werkelijkheid staat een grote geldinzamelactie. U kan de droom helpen omzetten in werkelijkheid.’1 Deze werkelijkheid volgt enkele maanden later: de PVV is vanaf juni 1989 te bereiken op het nieuwe adres dat anno 2023 nog steeds van toepassing is: Melssensstraat 34.

Bronnen, noten en/of referenties

1. Vrij, nr. 139 (november 1988): 12.

Liberas, Archief Partij voor Vrijheid en Vooruitgang (“Vlaamse” PVV) - Vlaamse Liberalen en Democraten (VLD) - Open Vld (archief nr. 1423), voorlopige nrs. 190 & 191.

Vrij. Maandblad van de PVV, 12, nr. 127 (september 1987) - 14, nr. 146 (juni 1989).

Hoe verwijs je naar dit artikel?

Sébastien Baudart, "‘Draag uw steentje bij’", Liberas Stories, laatst gewijzigd 13/03/2024.
copy url

Colofon

Liberas Stories is een realisatie van cultuurarchief Liberas. Het werd ontwikkeld door Josworld en Webdoos naar een concept van Ruben Mantels. Aan de hand van een ‘Atlas’ en een ‘Magazine’ vertelt Liberas Stories de geschiedenis van het liberalisme en worden de collecties van Liberas gepresenteerd. Deze website werd gelanceerd in juni 2021 en is sindsdien verder uitgebouwd.

De inhoud van dit portaal is bestemd voor Liberas’ erfgoedgemeenschap, maar ook voor studenten, onderzoekers en journalisten en voor iedereen die ons erfgoed wil ontdekken. Het is geen catalogus van onze collectie: die vind je op liberas.eu.

Liberas heeft geprobeerd alle rechthebbenden op beeldmateriaal te contacteren. Personen of organisaties die zich alsnog in hun rechten voelen geschaad nemen contact op met Liberas vzw, Kramersplein 23, 9000 Gent.

Alle teksten op deze website mogen hergebruikt worden mits het overnemen van de auteurs- en bronvermelding. Alle opmerkingen met betrekking tot Liberas Stories - vragen, aanvullingen, correcties, suggesties voor nieuwe bijdragen - zijn welkom op info@liberas.eu. 

Volg ons op